دهکده منبت‌کارهـا
تاریخ انتشار: ۲۲ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۵۸۲۸۵۸
در میدان کوچک روستا حدود 50 نفر ایستاده‌اند، بالای سرشان نیز تابلویی است که رویش نوشته «محل استقرار کارگران فصلی». در روستای ده ملا مانند شهرهای بزرگ، محلی را به کارگران روزمزد اختصاص داده‌اند؛ چراکه بسیاری از ساکنان مناطق اطراف به امید یافتن شغل به این روستا سر می‌زنند. یکی از این افراد که مرد جوانی است، می‌گوید به اینجا آمده تا به صورت روزمزد در کارگاه‌های نجاری و منبت‌کاری کار کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
ده ملا بیکار ندارد
دهستان ده ملا در 25 کیلومتری شمال شرقی شهرستان شاهرود در استان سمنان قرار دارد. مردم این روستا از دهه 50 همت کردند و برای کسب رزق و روزی حلال دست به کار شدند. ساکنان این روستا با تلاش و سختکوشی بعد از چهار دهه به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده صنایع چوبی (نسبت به میانگین جمعیتی) در کشورمان لقب گرفتند.
محمدرضا مرتضایی‌پور، دهیار جوان ده ملا می‌گوید اینجا کار نجاری و منبت‌کاری، کوچک و بزرگ و پیر و جوان نمی‌شناسد و همه از کودکی کار با چوب را یاد می‌گیرند.
آن طور که او توضیح می‌دهد ده ملا از قدیم روستای پویا و فعالی بوده و بزرگ‌ترین تولیدکننده بوفه و ویترین در استان.
در این روستا بیش از 120 کارگاه نجاری فعال است. در بیشتر کارگاه‌ها نیز به طور میانگین پنج تا هفت نفر مشغول به کار هستند.
مرتضایی‌پور به جمعیت1500 نفری ده ملا اشاره می‌کند و می‌گوید: می‌توانم به جرات بگویم ما در ده ملا بیکار نداریم و هیچ سرپرست خانواده یا جوانی دنبال کار نمی‌گردد، مگر این که خودش اهل کار نباشد. زندگی در ده ملا جریان دارد، آن طور که دهیار می‌گوید ده ملا به عنوان یکی از روستاهای مهاجرپذیر در حوزه اشتغال شناخته می‌شود و افرادی هستند که از روستاها و حتی شهرها و بقیه نقاط استان سمنان برای پیدا کردن شغل به این روستا می‌آیند و ساکنش می‌شوند.
مهاجرت کاری، ممنوع
مهاجرت معکوس در حالی در ده ملا اتفاق می‌افتد که در بسیاری از شهرها و استان‌های کشورمان روند مهاجرت از روستاها به شهرها سرعت گرفته و آن قدر جدی است که بسیاری از روستاها متروکه، زمین‌های کشاورزی رها و آنها به محلی برای طغیان ریزگردها بدل شده‌اند.
حاشیه‌نشینی این روزها به یکی از معضلات اجتماعی کشور تبدیل شده، اما بازار کار در این روستا آن‌قدر گرم است که با این که در منطقه‌ای نسبتا کویری قرار دارد و شرایط لازم برای کشاورزی در آن مهیا نیست، ولی مانند بسیاری از شهرهای بزرگ کشور مقصد بسیاری از جویندگان کار است.
مردم این منطقه توانسته‌اند در زمینه‌های منبت‌کاری، چوب‌بری، ماشین‌کاری و... علاوه بر تامین شغل برای همه جوانان ده ملا، برای حدود 150 نفر از جوانان اطراف هم به صورت مستقیم شغل ایجاد کنند.
مرتضایی پور با اشاره به کافی نبودن نیروی کار و تنوع محصولات می‌افزاید: در کارگاه‌های نجاری ده ملا محصولاتی مانند بوفه، ویترین، کنسول، سرویس خواب، سرویس عروس، سرویس نوزاد، ناهارخوری و حتی سفارشات تزئینی تولید می‌شود.
به گفته مرد جوان به خاطر این کارگاه‌هاست که مهاجرت مردم از روستای ده ملا به مکانی دیگر برای یافتن شغل حدود یک درصد تخمین زده می‌شود. آن طورکه او می‌گوید این افراد اندک نیز در جست‌وجوی شغل‌های دولتی به مهاجرت تن می‌دهند.
بازار فروش، مهمترین دغدغه
محمد، یکی از نجارهای ده ملاست. او در حال راهنمایی کامیونی است که برایش مواد اولیه آورده است. محمد با برادرش و چند نفر دیگر در یک کارگاه کار می‌کنند. راننده تازه از راه رسیده از کامیون پیاده می‌شود و می‌پرسد اینجا واقعا روستاست یا بازار چوب تهران؟
دفعه اولش است که برای کارگاه‌های این منطقه بار چوب می‌آورد و با تعجب از شاگرد نجارها که برای خالی کردن بار آمده‌اند، درباره روستا می‌پرسد. آنها نیز در حالی که مشغول خالی کردن تخته الوارها هستند حکایت این روستا و گرایش آنها به شغل نجاری را توضیح می‌دهند.
ساکنان ده ملا از این که شغل پدران خود را ادامه می‌دهند و این که به واسطه خشکسالی و از رونق افتادن کشاورزی مجبور به ترک روستا و مهاجرت نیستند، راضی‌اند. این را می‌شود ازحرف‌های نجارهای جوان با راننده و همچنین حال و هوای روستا بخوبی فهمید.
اما به نظر می‌رسد آنها دغدغه‌هایی درباره فروش محصولاتشان دارند که می‌شود با کمی تدبیر حل و فصل‌شان
کرد.
حمید محمدی یکی از نجارهای باسابقه این منطقه است. او حدود 20 سال است در ده ملا کارگاه منبت‌کاری دارد. محمدی به دغدغه‌های نجارها و بازار فروش و تهیه مواد اولیه اشاره می‌کند و می‌گوید: مهمترین مشکل ما نبودن بازارهای اختصاصی و فروش مستقیم در محل است. ما با زحمت و ظرافت هر چه تمام‌تر محصولاتی می‌سازیم به امید این که بتوانیم آن را بفروشیم، اما تازه بعد از تولید باید دنبال بازار فروش بگردیم. اگر خریداری هم از مرکز استان یا شهرستان‌ها یا تهران برای خرید بیاید جنس را با قیمت پایین یا چک مدت‌دار می‌خرد.
استاد حمید که در دو دهه فعالیتش در صنعت چوب روزهای خوب و بد بازار فروش را تجربه کرده، ادامه می‌دهد: البته این مشکلی نیست که راهکار نداشته باشد. اگر ما بتوانیم اتحادیه‌ای یا گروهی کوچک در روستا داشته باشیم و از طریق آن فردی را مشخص کنیم که بتواند در بازارهای فروش برایمان بازاریابی کند، بسیاری از مشکلاتمان حل می‌شود و دیگر مجبور نیستیم محصول تولید شده را با قیمت پایین‌تر از ارزش واقعی بفروشیم.
یکی دیگر از نجارهای باسابقه نیز می‌گوید: اگر ارگان‌های دولتی مرتبط شرایطی فراهم کنند که بتوانیم در نمایشگاه‌های چوب و صنایع مرتبط که هر ساله چند بار در نقاط مختلف کشور برگزار می‌شود، غرفه‌ای برای ارائه محصولاتمان داشته باشیم، قطعا کارهای ما دیده خواهد شد و در نتیجه فروش‌مان نیز بالاتر خواهد رفت.
محمدی از سال‌هایی می‌گوید که بازار خوب بود و او و همکارانش فروش خوبی داشتند، از زمانی که واردات کنترل می‌شد و اجناس براساس کیفیت قیمت‌گذاری می‌شدند.
نجاری با تحصیلات دانشگاهی
یکی دیگر از نجارهای کارگاه، مرد جوان و تحصیلکرده‌ای است که به شغل برادرش روی آورده؛ او تاکنون چند پیشنهاد درباره حل مشکلات فروش را به ارگان‌های مربوط ارائه کرده است. برادر کوچک‌تر محمدی بعد از گرفتن مدرک دانشگاهی به نجاری مشغول شد. غیر از او جوان‌های تحصیلکرده دیگری هم در کارگاه‌های همجوار این کارگاه فعالیت می‌کنند. آنها می‌گویند زمانی که درسمان را تمام کردیم به دنبال یافتن شغل دولتی بودیم، اما می‌بینید وضعیت استخدام‌ها به چه شکل است، بنابراین وارد حرفه رایج در روستایمان شدیم.
آنها با این که مشکلات کار را می‌دانستند دست به کار شدند، این جوانان به دنبال این هستند تا بتوانند در راستای اقتصاد مقاومتی تولیدات بهتری داشته باشند و با کیفیت بهتر مانع واردات شوند.
یکی از آنها می‌گوید: صاحبان کارگاه و کارفرما متاسفانه سالانه چند بار مالیات می‌دهند؛ یک بار وقتی مواد اولیه را می‌خرند که باید مالیات بر ارزش افزوده بدهند و همچنین مالیات مشاغل که موعدش تیرماه هر سال است.
نجار دیگری، برگه‌هایی را به ما نشان و توضیح می‌دهد که مدتی است برای گرفتن وام بانکی به ادارات و بانک‌های زیادی مراجعه می‌کند تا بتواند کارگاه نجاری خود را راه‌اندازی کند. او می‌گوید: به بسیاری از بانک‌ها مراجعه کرده‌ام تا بالاخره از صندوق کارآفرینی امید سردرآوردم، اما شرایط پرداخت وام آنها بسیار سخت است.
قدیمی‌ترین نجاری ده ملا
در ده ملا همه معتقدند وضعیت مناسب اشتغال روستا به خاطر فعالیت خانواده میرزایی است، چراکه این خانواده دهه 50 و در بحبوحه انقلاب از تهران به ده ملا مهاجرت کردند و تنها کارگاه نجاری این روستا را رونق دادند.
اصغر میرزایی یکی از اعضای این خانواده است. او می‌گوید: برادر بزرگ‌تر ما که به رحمت خدا رفته در تهران نجار و منبت‌کاری بسیار چیره دست بود. او استاد نجاری بسیاری از نجارهای این روستا و شهرهای اطراف بود.
میرزایی از این گله می‌کند که شرایط برای کار آنها سخت شده و دیگر مانند گذشته نمی‌توانند اجناسشان را صادر کنند. او توضیح می‌دهد: اوایل دهه80 بازار فروش خوبی داشتیم و از کشورهای روسیه و گرجستان برای خرید محصولات چوبی ده ملا به ایران سفر می‌کردند، اما کم‌کم این صادرات از رونق افتاد و بازار کساد شد.
آن طور که او می‌گوید در این میان رفتار نامناسب برخی نجارها نیز تاثیرگذار بوده، چون قیمت‌های مختلفی به مشتریان می‌دادند.
جای خالی نمایشگاه عرضه مستقیم
این روزها در حاشیه بسیاری از شهرک‌های تولیدی و صنعتی، فروشگاه‌ها یا نمایشگاه‌هایی وجود دارد که بومیان این مناطق می‌توانند محصولاتشان را بدون واسطه به مشتری‌ها عرضه کنند. با توجه به این که روستای ده ملا در مسیر مسافران مشهد مقدس قرار دارد با ایجاد نمایشگاهی در حاشیه این روستا می‌توان بازار مناسبی برای تولیدات آنها فراهم کرد.
تعدادی از نجارها می‌گویند چند بار برای ایجاد نمایشگاه اقدام کرده‌اند، اما هر بار به دلایل مختلف موفق به این کار نشده‌اند. یکی از آنها که از بقیه جوان‌تر است، ادامه می‌دهد: باید اعتراف کنیم کم‌کاری از خودمان بوده است. قدیمی‌ها انسان‌های پویا و فعال‌تری بودند، نسل جدید ده ملا سختکوشی قبل را ندارد.
آن طور که او توضیح می‌دهد با ورود دستگاه‌های صنعتی به روستا وحضور نیروی کار افغان، جوان‌های روستا تمرکزشان را بیشتر بر حوزه مالی و فروش محصولات گذاشته‌اند و دیگر مانند گذشته به یادگیری هنر منبت‌کاری علاقه نشان نمی‌دهند.
رفاقت با چوب
در منطقه‌ای که روستای ده ملا قرار دارد روستاهای دیگری نیز هستند که ساکنانشان در زمینه محصولات چوبی فعالیت می‌کنند؛ روستاهایی مانند دروار، قلعه‌حاجی، مرادآباد و... اما بیشتر تولیدات این روستاها مبل و صندلی است و کمتر در طراحی و تولیدات آنها از منبت‌کاری استفاده می‌شود. ده ملا را در منطقه با منبت‌کارهایش می‌شناسند، منبت‌کارها و نجارهایی که سال‌هاست دستشان با چوب رفاقت دارد.
بهنام اکبری
منبع: جام جم آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۵۸۲۸۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
(ویدئو) آتش‌سوزی گسترده یک کارگاه ۲۰۰۰ متری در جنوب تهران
کد ویدیو دانلود فیلم اصلی
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»